پمپ اسکرو چیست؟ کاربردها، انواع و مزایای آن
در مواقعی که قصد انتقال سیالاتی با غلظت زیاد وجود دارد، پمپ‌های سانتریفیوژ و پروانه‌دار کارایی خود را از دست می‌دهند؛ به این منظور پمپ‌های جابجایی مثبت طراحی شده‌اند. پمپ اسکرو یکی از انواع پمپ جابجایی مثبت و روتاری محسوب می‌شود که با طراحی خاص خود می‌تواند سیالات با ویسکوزیته زیاد را انتقال دهد.
پمپ اسکرو یا پیچی شامل تک اسکرو، دو اسکرو و چند اسکرو می‌شود که در همه آنها، چرخش میله پیچی یا مارپیچ عامل به جریان انداختن سیال می‌باشد. تک اسکرو معمولا برای انتقال سیالات حاوی ذرات جامد بکار می‌رود اما پمپ‌های دو یا چند اسکرو برای انتقال سیالات غلیظ و خمیری مناسب‌تر می‌باشند. در ادامه این مقاله به معرفی پمپ اسکرو، انواع، کاربردها و نکات انتخاب آن پرداخته خواهد شد.
پمپ اسکرو چیست؟
پمپ اسکرو (Screw Pump) یا پمپ پیچی نوعی پمپ جابجایی مثبت است که برای انتقال سیالات مختلف از جمله سیالات ویسکوز، سیالات حاوی ذرات جامد و سیالات حساس به برش استفاده می‌شود. پمپ اسکرو از یک یا چند میله مارپیچ تشکیل شده که درون یک محفظه استوانه‌ای قرار دارند. با چرخش مارپیچ‌ها، سیال به طور پیوسته از قسمت مکش به سمت خروجی پمپ هدایت می‌شود.
اصول کارکرد پمپ اسکرو
در پمپ‌های اسکرو از یک، دو، سه یا تعداد بیشتری میله پیچی برای به جریان انداختن سیال استفاده می‌شود. اصول کارکرد این پمپ‌ها بر اساس گیرانداختن سیال بین دنده‌های پیچ‌ها (یا میله ماردونی) و دیواره محفظه و انتقال آن به سمت تخلیه پمپ است. با چرخش پیچ‌ها، حجم محبوس‌شده سیال به تدریج کاهش یافته و فشار آن افزایش می‌یابد. این افزایش فشار باعث می‌شود که سیال به طور پیوسته از خروجی پمپ خارج شود.
در پمپ‌های چند اسکرو، سه حالت وجود دارد؛ حالت اول ورودی و خروجی پمپ در جهت عمود بر محورهای پیچی و در مرکز قرار گرفته‌اند، حالت دوم یکی در جهت عمود و یکی در راستای محور قرار گرفته است و حالت سوم ورودی و خروجی عمود بر محورهای پیچی اما در دو طرف محفظه استوانه‌ای قرار گرفته‌اند.
انواع پمپ‌های اسکرو
پمپ‌های اسکرو بر اساس تعداد پیچ‌ها و نحوه قرارگیری آنها به انواع مختلفی تقسیم می‌شوند. سه نوع تک اسکرو، دو اسکرو و سه اسکرو رایج‌ترین انواع پمپ اسکرو می‌باشند که البته پمپ‌هایی با تعداد اسکرو بیشتر نیز طراحی می‌شوند.
پمپ تک اسکرو
پمپ تک اسکرو همانطور که از نامش پیداست، از یک میله مارپیچ دوار و یک محفظه ثابت تشکیل شده‌اند. اندازه دنده‌ها یا میزان خم لوله ماردونی می‌تواند بسته به نوع سیال پمپاژشونده متفاوت باشد. پمپ تک اسکرو با نام مونو پمپ نیز شناخته می‌شود و برای انتقال سیالات ویسکوز و سیالات حاوی ذرات جامد مناسب هستند.
پمپ دو اسکرو
این پمپ‌ها از دو اسکرو یا دو مارپیچ دوار که در خلاف جهت یکدیگر می‌چرخند، تشکیل شده‌اند. یکی از میله‌های پیچی متصل به روتور و به عنوان محرک بوده و میله پیچی دیگر را به چرخش در می‌آورد.
کاربردهای پمپ اسکرو در صنایع مختلف
پمپ‌های اسکرو به دلیل ویژگی‌های منحصر به فرد و تنوع در تعداد مارپیچ در صنایع مختلفی کاربرد دارند. برخی از کاربردهای رایج این پمپ‌ها عبارتند از:
- صنایع نفت و گاز: انتقال نفت خام، نفت سنگین، نفت کوره، سوخت، سیالات چندفازی و سایر سیالات نفتی
- صنایع شیمیایی: انتقال اسیدها، بازها، حلال‌ها و سایر مواد شیمیایی
- صنایع غذایی: انتقال مواد غذایی مانند عسل، مربا، شکلات، سایر مواد غلیظ و مواد خمیری
- صنایع دارویی: انتقال داروها، کرم‌ها، پمادها و سایر مواد دارویی
- صنایع آب و فاضلاب: انتقال لجن، فاضلاب و سایر سیالات حاوی ذرات جامد
مزایا و معایب استفاده از پمپ اسکرو
استفاده از پمپ‌های اسکرو مزایا و معایب مختلفی دارد. برخی از مزایای این پمپ‌ها عبارتند از:
- قابلیت انتقال سیالات با ویسکوزیته بالا
- قابلیت انتقال سیالات حاوی ذرات جامد
- قابلیت انتقال سیالات حساس به برش
- دبی ثابت و بدون پالس
- راندمان بالا
- قابلیت خودمکشی
- برخی از معایب پمپ‌های اسکرو عبارتند از:
- هزینه اولیه بالا
- پیچیدگی ساختار
- نیاز به نگهداری و تعمیرات تخصصی
برای نوشتن دیدگاه باید وارد بشوید.