
فاصله میان پروفیل دو چرخ دندهای که با یکدیگر در حال درگیری باشند را لقی مینامند. به طور کلی لقی در گیربکس صنعتی به معنای فضای خالی بین دو چرخ دنده است. به این حالت، درگیر لقی یا بک لش(Backlash) نیز میگویند. لقی در تولید گیربکس صنعتی، نقش مهمی ایفا می کند.
به همین خاطر، محاسبه لقی در گیربکس صنعتی، دانش و توجه به کاربرد آن در تولید گیربکس، از اساسیترین مسائل طراحان و تولیدکنندگان گیربکس است.
اهمیت لقی در گیربکسهای صنعتی
از دلایل اهمیت وجود لقی در چرخدندههای گیربکس میتوان موارد زیر را نام برد:
از گیر کردن چرخدندهها جلوگیری میکند.
فضای روانکاری بین چرخدندهها ایجاد میکند.
خطاهای احتمالی تولید مثل اعوجاج را به خوبی پوشش میدهد.
فضا را برای انبساط حرارتی احتمالی چرخدندهها فراهم میکند.
انواع لقی در گیربکس صنعتی
لقی محیطی یا جانبی (Circumferential Backlash)
لقی دنده محیطی، مسافتی است که چرخ دنده درگیر میچرخد تا سطح شیبدار دندانهها با هم تماس پیدا کنند.
لقی نرمال یا لقی دنده طبیعی(Normal Backlash)
زمانی که دندانهها با هم در تماس هستند، کمترین فاصله بین دو پهلوی دندانههای درگیر در یک جفت چرخدنده ایجاد میشود.
لقی زاویهای (Angular Backlash)
لقی زاویهای مشابه لقی محیطی است با این تفاوت که به جای فاصله با زاویه چرخش دنده در ارتباط است. در واقع حداکثر زاویهای که چرخدنده درگیر حرکت میکند تا پهلوی دندانهها با هم تماس پیدا کنند، لقی زاویهای نام دارد. این لقی درحالی ایجاد میشود که دنده دیگری ثابت است.
لقی شعاعی (Radial Backlash)
نوعی لقی دنده است که مقدار جابهجایی بین دو چرخدنده درگیر در جهت شعاعی را شامل میشود. با لقی شعاعی می توان فهمید که چقدر میتوان مرکز دو چرخدنده را به هم نزدیک یا دور کرد در حالیکه دندانههای آنها با هم در تماس هستند.
لقی محوری (Axial Backlash)
لقی محوری، به مقدار جابهجایی بین چرخ دندههای بول به سمت جلو یا عقب اشاره دارد. این لقی در چرخ دندههای بول که محورهای 90 درجه نسبت به هم دارند، ایجاد میشود.