معرفی کامل پمپ دنده ای و نحوه انتخاب آن

پمپ دنده‌ای چیست؟

پمپ دنده‌ای یا پمپ غلیظ کش از جمله پمپ‌های کاربردی در صنایع مختلف است و در دسته پمپ‌های جابجایی مثبت قرار می‌گیرد و همانطور که از نامش پیداست به منظور انتقال و جابجایی سیالات غلیظ و با ویسکوزیته بالا مناسب می‌باشد. در پمپ دنده‌ای با محصور کردن حجم ثابتی از سیال و با چرخش چرخ‌دنده ها عمل انتقال سیال اتفاق می‌افتد. این پمپ‌ها از قدرت مکش بالایی برخوردار هستند و جز پمپ‌های خودمکش محسوب می‌شوند. پمپ دنده‌ای دارای دو نوع دنده داخلی و دنده خارجی است که در بخش بعدی به آنها پرداخته خواهد شد.

دسته بندی پمپ دنده‌ای

1. پمپ دنده خارجی
2. پمپ دنده داخلی

3. پمپ دنده خارجی

   پمپ دنده خارجی یکی از انواع پمپ دنده ای است که در آن از دو چرخ‌دنده یکسان برای انتقال سیال استفاده شده است. در پمپ دنده خارجی دو چرخ‌دنده دارای شفت های مجزا بوده و از قسمت بیرونی با یکدیگر درگیر می شوند و معمولا یکی از چرخ‌دنده ها به عنوان محرک توسط نیروی موتور، چرخ‌دنده دیگر به عنوان متحرک را به چرخش در می آورد.

   نحوه عملکرد پمپ دنده خارجی

   در پمپ دنده خارجی، زمانی که چرخ‌دنده محرک با نیروی خارجی موتور شروع به چرخش می کند، چرخ‌دنده متحرک را نیز به گردش در می آورد. دو چرخ‌دنده یکسان بوده و به یک اندازه می باشند و جهت چرخش آنها برخلاف یکدیگر است. با چرخش همزمان دو چرخ‌دنده مکش سیال از قسمت ورودی پمپ دنده ای اتفاق می افتد. با چرخش چرخ‌دنده ها سیال وارد حفره های موجود در بین دندانه ها و قسمت داخلی بدنه پمپ شده و با چرخش مداوم و حرکت سیال به سمت تخلیه پمپ، حجم سیال کاهش و در نتیجه فشار آن افزایش می یابد و به این طریق سیال تحت فشار از پمپ دنده خارجی به بیرون منتقل می شود.

   ویژگی‌های پمپ دنده خارجی

   • مناسب برای پمپاژ سیالات با دماهای کم تا متوسط
   • مناسب برای فشار زیاد
   • از لحاظ سایز خروجی، بزرگتر از دنده داخلی

   پمپ دنده داخلی

   پمپ دنده داخلی دیگر نوع از پمپ های دنده ای است که با نام پمپ ماه و ستاره نیز شناخته می شود. در پمپ دنده داخلی دو چرخ‌دنده با اندازه های متفاوت هستند و یکی از چرخ‌دنده ها (کوچکتر) داخل چرخ‌دنده دیگر (بزرگتر) قرار می گیرد. چرخ‌دنده بزرگتر از نوع داخلی بوده به این معنی که دندانه های آن در درون قرار دارد و در داخل آن چرخ‌دنده کوچکتر درگیر می شود که از نوع خارجی بوده و دندانه های آن در قسمت بیرونی آن قرار دارد.

   نحوه عملکرد پمپ دنده داخلی

   در پمپ دنده داخلی، نحوه درگیر شدن چرخ‌دنده ها متفاوت است. در این نوع پمپ دنده ای، چرخ دنده محرک هم می تواند چرخ دنده بیرونی و هم داخلی باشد. چرخ‌دنده محرک توسط نیروی موتور چرخ‌دنده متحرک یا هرزگرد را به چرخش در می آورد. در پمپ دنده داخلی، دو چرخ‌دنده نسبت به یکدیگر نامتقارن هستند و بنابراین در یک سمت فضای خالی بیشتری بین دو چرخ‌دنده وجود دارد. برای پرکردن این فضا و آب بندی بین ورودی و خروجی پمپ از یک قطعه هلالی شکل استفاده شده است. با چرخش چرخ‌دنده محرک و در ادامه آن متحرک سیال از قسمت ورودی مکیده شده و وارد فضای بین دو چرخ‌دنده می شود و در ادامه با عبور از اطراف آب بند هلالی، دندانه های دو چرخ‌دنده به یکدیگر نزدیک شده و فضا و حجم کوچکتر می شود و درنتیجه سیال با فشار زیاد از قسمت خروجی به بیرون هدایت می شود.