پمپ دیافراگمی چیست؟

پمپ دیافراگمی یکی از انواع پمپ جابجایی مثبت است که با استفاده از حرکت رفت و برگشتی یک صفحه انعطاف‌پذیر به نام دیافراگم، سیالات را جابجا می‌کند. پمپ دیافراگمی قابلیت پمپاژ سیالات مختلف از جمله سیالات خورنده، حاوی ذرات جامد و قابل اشتعال را دارند. به همین دلیل، پمپ‌های دیافراگمی در صنایع گوناگون از جمله صنایع شیمیایی، غذایی، دارویی، نفت و گاز و… کاربرد دارند.

نحوه کارکرد پمپ دیافراگمی

پمپ دیافراگمی بر اساس مکانیزم ساده‌ای عمل می‌کند. دیافراگم که معمولا از جنس الاستومر یا تفلون است، توسط یک میله به حرکت رفت و برگشتی در می‌آید. پمپ دیافراگمی را می‌توان به دو نیمه تقسیم کرد؛ در نیمه سمت راست پمپ زمانی که دیافراگم به سمت عقب (چپ) کشیده می‌شود، سیال از قسمت مکش وارد فضای خالی محفظه می‌شود. در همین لحظه سیال پرشده در نیمه سمت چپ پمپ فشرده شده و به سمت تخلیه هدایت می‌شود.

زمانی که نیمه راست پمپ از سیال پر شد دیافراگم به سمت جلو (راست) کشیده شده و سیال را فشرده کرده و به قسمت تخلیه هدایت می‌کند. با انجام مکرر فرآیند انبساط و انقباض دیافراگم، سیال به طور پیوسته از مکش به تخلیه جریان پیدا می‌کند.

اجزای تشکیل‌دهنده پمپ دیافراگمی

پمپ دیافراگمی از اجزای مختلفی تشکیل شده است. ساختار پمپ دیافراگمی بصورت رفت و برگشتی است و قطعه متحرکی که باعث مکش و تخلیه سیال یا به عبارتی جریان سیال در پمپ می‌شود، دیافرگم است.

اجزای اصلی تشکیل‌دهنده شامل محفظه، منیفولد مکش و تخلیه، میله محرک، دیافراگم و توپک است که در مقاله اجزای پمپ دیافراگمی به طور کامل هر کدام از آنها معرفی شده‌اند. همچنین باید گفت که پمپ دیافراگمی از یک نیروی خارجی (بادی یا الکتریکی) برای حرکت انبساط و انقباض دیافراگم کمک می‌گیرد.

انواع پمپ‌های دیافراگمی

پمپ‌های دیافراگمی بر اساس نوع محرک به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند:

پمپ دیافراگمی پنوماتیک

در این نوع پمپ، نیروی محرکه از هوای فشرده تامین می‌شود. پمپ‌های دیافراگمی پنوماتیک به دلیل ایمنی بالا در محیط‌های قابل اشتعال و انفجار، صنایع نفت، گاز و پتروشیمی و شیمیایی گزینه مناسبی هستند.

پمپ دیافراگمی الکتریکی

در این نوع پمپ، نیروی محرکه از یک موتور الکتریکی تامین می‌شود. در مواقعی که دسترسی به هوای فشرده برای تامین محرک پمپ دیافراگمی وجود ندارد از پمپ‌های دیافراگمی الکتریکی استفاده می‌شود.

پمپ دیافراگمی فشار قوی

پمپ‌های دیافراگمی معمولا تا حداکثر فشار 8 بار می‌توانند سیال را جابجا کنند. در شرایطی که نیاز به یک پمپ دیافراگمی باشد و فشار خروجی بیشتر مورد نیاز باشد، پمپ‌های دیافراگمی فشار قوی قابل استفاده هستند. این پمپ‌ها قادرند به ازای 1 بار فشار ورودی، 2 بار و بیشتر فشار خروجی تولید کنند و در کاربردهایی مثل فیلتر پرس کارایی دارند.