چک ولو یا شیر یک طرفه

در صنعت برای جلوگیری از آسیب‌دیدن دستگاه‌ها از تجهیزات کنترلی مختلفی استفاده می‌شود. به عنوان مثال در صنایع نیروگاهی و پتروشیمی در مسیر جریان سیالاتی مثل آب، مایعات شیمیایی و … از پمپ استفاده می‌شود. پمپ انتقال دهنده مایعات در سیکل‌های بسته و باز است. ساختار بسیاری از دستگاه‌های سر راه جریان سیالات مثل پمپ به گونه‌ای است که جریان را در یک طرف عبور می‌دهند و در صورتی‌که برگشت جریان از خروجی به ورودی پمپ اتفاق بیوفتد منجر آسیب به اجزا داخلی پمپ و از کار افتادگی آن می‌شود. یکی از تجهیزات کاربردی که برای جلوگیری از برگشت جریان سیال به دستگاه‌هایی مثل پمپ استفاده می‌شود و البته استفاده از آن لازم و ضروری است، چک ولو یا شیر یک طرفه است. چک ولو یکی از انواع ولوها می‌باشد که به عنوان یک تجهیز مهم و ضروری از آسیب به سایر دستگاه‌ها و در پی آن هزینه‌های زیاد جلوگیری می‌کند. برای آشنایی با چک ولو، اجزا، عملکرد، انواع و کاربردهایی که دارد این مقاله پمپ ورنا را تا آخر مطالعه کنید.

چک ولو یا شیر یک طرفه چیست؟

چک ولو (Check valve) که با اسامی شیر یک طرفه یا شیر غیر برگشتی (NRV) نیز شناخته می‌شود، یکی از انواع رایج شیرهای کاربردی در صنایع مختلف می‌باشد. چک ولو قابلیت عبور سیالات در یک جهت را دارد و از برگشت سیال در سمت مخالف جهت جریان جلوگیری می‌کند. برای آگاهی از قیمت پمپ با کارشناسان ما در ارتباط باشید.

در واقع مکانیزم چک ولوها به گونه‌ای است که فشار جریان سیال عبوری از خط لوله منجر به این می‌شود که دیسک/ پیستون/ توپ موجود در آنها باز شده و جریان سیال از شیر در یک جهت عبور می‌کند. زمانی که فشار سیال کاهش می‌یابد و یا جریان در سمت مخالف جهت اصلی حرکت می‌کند، مکانیزم بازشونده چک ولو بسته می‌شود و از برگشت جریان سیال جلوگیری می‌کند.

اهمیت استفاده از چک ولو

در برخی از کاربردها برگشت سیال در مسیر فرآیند می تواند صدمات و آسیب های جدی را به دستگاه هایی نظیر انواع پمپ، کمپرسور، سیستم های پایپینگ و … وارد کند و در صورت استفاده از شیرهای دوطرفه این مشکل دو چندان شده و حتی منجر به از کار افتادن دستگاه های فوق می شود، بنابراین در این مواقع استفاده از چک ولو یا شیر یک طرفه راه حلی مناسب، ارزان، موثر و آسان می باشد.

نحوه عملکرد چک ولو یا شیر یک طرفه

همانطور که گفته شد چک ولو یا شیر یک طرفه جریان سیال عبوری از خود را فقط در یک جهت برقرار می کند. چک ولو دارای یک علامت جهت دار می باشد و هنگام نصب بایستی به جهت نشان داده شده بر روی آن توجه شود و در جهتی که جریان سیال حرکت می کند باید در سیستم نصب شود.

در حالت اولیه و زمانی که سیال جریان ندارد مکانیزم بازشونده در حالت بسته می باشد و سیال از شیر یک طرفه عبور نمی کند. به محض اینکه سیال جریان پیدا می کند و فشار به مکانیزم بازشونده وارد می شود، دیسک/ پیستون/ توپی از اتصال به سیت جدا و از حالت اولیه خود منحرف شده و به حالت باز در می آید و جریان سیال برقرار می شود. چک ولو یا شیر یک طرفه به صورت خودکار و با توجه به میزان فشار سیال عبوری از آن باز و بسته می شوند.

زمانی که فشار جریان سیال پشت چک ولو از فشار جریان اصلی مدار بیشتر می شود و به نوعی جریان معکوس داشته باشیم، مکانیزم باز شونده به حالت بسته در می آید و جریان قطع می شود و از برگشت سیال در خلاف جهت اصلی به دستگاه هایی مثل پمپ جلوگیری می کند.